MercerNieuws Pensioenfondsen juli 2023 

Met deze nieuwsbrief houden wij u op de hoogte van pensioenactualiteiten, ontwikkelingen in pensioenland en onze dienstverlening aan pensioenfondsen daaromtrent. De nieuwsbrief bevat korte berichten over de ontwikkelingen rondom de Wet Toekomst Pensioenen, juridische updates en actuariële en beleggingen-gerelateerde onderwerpen. Uiteraard lichten wij deze nieuwsbrief ook graag nader aan u toe, bijvoorbeeld tijdens uw bestuursvergaderingen.

Ook dit jaar organiseren wij weer ons Pensioenfondsenseminar. We nodigen u graag uit voor een informatieve en gezellige middag in Kasteel Woerden op vrijdag 10 november. Zet dus alvast deze datum in uw agenda. Na de zomer volgt het gedetailleerde programma.
Rest mij u nog een fijne zomer te wensen!

Door: Marc Heemskerk

Met spanning werd in de pensioensector uitgekeken naar 30 mei 2023, de dag van stemming in de Eerste Kamer over de Wet Toekomst Pensioenen (WTP). Met een ruime meerderheid werd het wetsvoorstel aangenomen, waarbij de sector minimaal een jaar extra implementatietijd is gegund. Uiterlijk 1 januari 2028 dient het stelsel voor eenieder in werking te zijn getreden. De discussie tussen voor- en tegenstanders is hiermee beslecht. 

In ons eerder gepubliceerde tien-stappenplan is reeds een route voor u uitgestippeld naar uw nieuwe pensioenregeling. Wij hebben de verschillende fases en deelonderwerpen uit het tien-stappenplan in eerdere nieuwbrieven nader toegelicht. In deze nieuwsbrief gaan wij nader in op het zogenaamde ‘evenwichtigheidskader’ dat een leidraad kan zijn voor al uw beleidsbeslissingen rondom de WTP.

Door: Marc Heemskerk

Bij de overgang naar het nieuwe pensioenstelsel moeten significante beleidsbeslissingen genomen worden. Voor het bestuur van een pensioenfonds is de verdeling van het vermogen bij overgang naar individuele pensioenkapitalen en reserves (invaren) daarbij een zeer impactvol besluit. Maar ook het besluit tot opdrachtaanvaarding is een belangrijk moment in het traject.

Deze en alle andere beleidsbeslissingen rondom de WTP dienen uiteraard genomen te worden conform de wet- en regelgeving, maar de wetgever geeft een bestuur (en sociale partners) daarbij ook een mate van beleidsvrijheid. Evenwichtigheid is de belangrijkste randvoorwaarde bij deze beleidsbeslissingen, zoals dat momenteel overigens ook al het geval is.

Een ‘evenwichtigheidskader’ kan het bestuur houvast bieden voor (de verantwoording over) de besluitvorming inzake de WTP. Aan de hand van dit kader wordt dan onderbouwd op welke gronden een besluit is getoetst. Het evenwichtigheidskader kan gehanteerd worden zowel bij deelbesluiten over het beleid van de nieuwe pensioenregeling, zoals de werking van de solidariteitsreserve, als ook voor het overkoepelende besluit tot opdrachtaanvaarding. De invulling van de verschillende onderdelen van het evenwichtigheidskader kan verschillen per besluit. 

Bij een besluit zoals bijvoorbeeld de verdeling van het vermogen spelen kwantitatieve analyses een belangrijke rol. Bij een besluit over hoe om te gaan met macro-langlevenrisico ligt de nadruk meer op kwalitatieve aspecten zoals uitvoerbaarheid en uitlegbaarheid. Het evenwichtigheidskader kan dus zowel gebruikt worden voor onderbouwing van de evenwichtigheid van het besluit tot invaren en de voorrangsregels die daarbij worden opgesteld, als voor onderbouwing van de evenwichtigheid van de beleidsinrichting van de nieuwe pensioenregeling (daarbij spelen dan mogelijk niet alle onderdelen een rol). 

Op basis van onze kennis en ervaring hebben wij een evenwichtigheidskader uitgewerkt, uitgaande van de volgende acht normen:

1. Uitlegbaar

2. Uitvoerbaar

3. Effecten zijn naar stakeholder beoordeeld

4. Oog voor heterogeniteit

5. Evenredige vooruitgang niet noodzakelijk

6. Criteria zijn benoemd

7. Inzicht in het model

8. Lange termijn meewegen

Deze normen vormen de eerste laag van het evenwichtigheidskader, waar de tweede en derde laag nadere duiding geven aan de normen en de toepasbaarheid hiervan. 

Inmiddels hebben wij goede ervaringen met dit evenwichtigheidskader opgedaan met pensioenfondsbesturen, Raden van Toezicht, Verantwoordingsorganen en CAO-partijen. Uiteraard zijn wij u ook graag van dienst op dit gebied en werken wij het evenwichtigheidskader graag mét en vóór u nader uit.

Door: Pavel der Kinderen

In onze vorige MercerNieuws Pensioenfondsen berichtten wij u dat op 22 april 2023 het ‘Besluit tot wijziging van het Besluit financieel toetsingskader pensioenfondsen in verband met toeslag vanwege voorgenomen transitie in 2023’ was gepubliceerd in het staatsblad (indexatie AMvB). 

Pensioenfondsen die ervoor kiezen gebruik te maken van dit besluit, mogen in 2023 maximaal volgens de prijs- of loonindex indexeren, mits de beleidsdekkingsgraad en de actuele dekkingsgraad hoger zijn dan 105% en de actuele dekkingsgraad na toeslagverlening niet onder de 105% komt. 

Bij gebruikmaking van deze mogelijkheid kunnen de pensioenen sneller worden geïndexeerd, mits de financiële situatie van het pensioenfonds het toelaat. Eén van de voorwaarden is dat het pensioenfonds en sociale partners het voornemen hebben om in te varen in het nieuwe pensioenstelsel. 

De regeling was bedoeld als tijdelijke regeling voor de toeslagverlening in 2023 tot de inwerkingtreding van de Wet Toekomst Pensioenen. Inmiddels is bekend dat de WTP per 1 juli 2023 in werking zal treden. 

Minister Schouten heeft op 21 juni 2023 aan de Tweede kamer toegezegd de indexatie AMvB te verlengen tot 1 januari 2024. De indexatie AMvB zou vervallen per 1 juli 2023, maar loopt nu dus door tot en met 31 december 2023.

Door: Pavel der Kinderen 

De invoering van de Wet Toekomst Pensioenen vraagt van pensioenfondsen een tijdige voorbereiding, zorgvuldige besluitvorming en beheerste implementatie. De transitie vraagt veel van pensioenfondsen en heeft daarmee impact op de geschiktheid van bestuurders, interne toezichthouders, leden van het belanghebbendenorgaan, sleutelfunctiehouders en overige (mede)beleidsbepalers.

DNB geeft op haar website aan, bij de geschiktheidstoetsing van nieuwe kandidaten en kandidaten die binnen een pensioenfonds van functie veranderen, afhankelijk van de specifiek rol van de kandidaat en de fase waarin de transitie zich bevindt, naar diverse WTP-gerelateerde aandachtsgebieden te kijken.

De aandachtsgebieden sluiten overigens aan bij de bestaande onderwerpen in de ‘Beleidsregel Geschiktheid’ en beogen geen nieuwe eisen te introduceren of een beperking aan te brengen.

Bij toetsingen vertaalt DNB de aandachtsgebieden naar de verantwoordelijkheid van de individuele kandidaten zoals het bestuur van het pensioenfonds die heeft belegd.

Voor bijvoorbeeld de beoordeling van de geschiktheid van een voorzitter van het bestuur van een pensioenfonds is het van belang dat de kandidaat zicht heeft op de transitie en de risico’s die daarbij spelen. De voorzitter moet de transitie als het ware kunnen overzien om de regie te kunnen voeren. Daarbij hoort dat de voorzitter de rolverdeling tussen de pensioenfondsorganen kent en bewaakt en de sociale partners op tijd informeert en betrekt bij de besluitvormingsprocessen.

De wereldeconomie vertraagt, maar blijft veerkrachtig en de wereldwijde inflatie daalt, maar misschien niet snel genoeg. Over het algemeen pauzeren centrale banken en evalueren zij. Economische groei, inflatie en dynamiek van monetair beleid lopen regionaal uiteen. De aandelen- en obligatiemarkten doen het goed in 2023 ondanks van tijd tot tijd relatief hoge volatiliteit.

In onze marktvooruitzichten voor de tweede helft van 2023 zien we de volgende onderwerpen als belangrijkste overwegingen voor alle beleggers:

• Groei: Veerkracht werd ondersteund door sterke balansen, heropening van Chinese economie en dalende energieprijzen. Wat gebeurt er nu? Welke invloed hebben krap monetair beleid en banken die minder uitlenen op de wereldeconomie?
• Inflatie: Desinflatie houdt aan, maar krappe arbeidsmarkten ondersteunen de inflatie via hoge loongroei. Komt de inflatie terug naar de doelstellingen van de centrale bank?
• Centrale banken: Hebben ze genoeg gedaan en hoe nu verder?
• Markten: Waar moeten beleggers zich wenden in onzekere tijden; zijn vastrentende waarden aantrekkelijker in een wereld met hogere rentetarieven?