MercerNieuws Pensioenfondsen Maart 2025 

Met deze nieuwsbrief houden wij u op de hoogte van pensioenactualiteiten, ontwikkelingen in pensioenland en onze dienstverlening aan pensioenfondsen daaromtrent. De nieuwsbrief bevat korte berichten over de ontwikkelingen rondom de Wet toekomst pensioenen, juridische updates en actuariële en beleggingen-gerelateerde onderwerpen. Uiteraard lichten wij deze nieuwsbrief ook graag nader aan u toe, bijvoorbeeld tijdens uw bestuursvergaderingen.

Met vriendelijke groet,

Hanneke Hofmans

Business Leader Pensioenfondsen

Door: Marc Heemskerk

Op 4 februari jl. heeft DNB de langverwachte “Good practice: stappenplan onderbouwing evenwichtige transitie door pensioenfondsen die beogen in te varen” gepubliceerd.  

De good practice bevat de volgende zeven stappen: 

1. Verkrijgen duidelijkheid over opdracht sociale partners / transitieplan 

2. Vastlegging raamwerk evenwichtige transitie 

3. Vaststelling betrouwbaarheid en verklaring van transitie-effecten 

4. Onderbouwing evenwichtigheid 

5. Weging en oordeel evenwichtige invulling 

6. Invaarmelding en rol DNB 

7. Monitoring na invaarbesluit 

DNB geeft middels deze good practice aan hoe de wettelijke eisen voor pensioenfondsen bij de onderbouwing van de evenwichtigheid van de transitie naar oordeel van DNB doorlopen moeten worden. Gegeven de uiteindelijke toetsing van DNB is het doorlopen van dit stappenplan een must. Het in vele gevallen al voorgenomen Wtp-beleid zal bestendig moeten zijn rekening houdend met dit stappenplan. Uiteraard zijn wij u graag van dienst bij de vormgeving hiervan. 

Door: Marc Heemskerk

Inmiddels heeft de Wet Toekomst Pensioenen (Wtp) daadwerkelijk zijn beslag gekregen voor de drie dappere koploperfondsen. Ook andere pensioenfondsen hebben hun Wtp-plannen inmiddels onthuld. Tijd dus voor een eerste evaluatie. Heeft de gekozen invulling nu geleid tot de beoogde verbetering van ons pensioenstelsel of hadden we ons beter de moeite kunnen besparen?

De eerste vraag is of we nog weten wat het doel van de pensioenhervorming eigenlijk was. Menigeen geeft hier een eigen invulling aan. Veelgehoord is een “koopkrachtig pensioen”, dat nu eindelijk mogelijk zou worden. De officiële boodschap van Carola Schouten was destijds net wat anders. “Eerder perspectief op een koopkrachtig pensioen” was haar letterlijke tekst. “Eerder” betekent niet dat je daadwerkelijk iets krijgt, “Perspectief” tempert de verwachting nog verder. Een koopkrachtig pensioen zou ik zelf dan ook geen doel op zich willen noemen, al wordt het door velen wel zo ervaren.  

Wat is dan wel het doel? Makkelijk verwoord is het wederom niet, maar in de Memorie van Toelichting Wtp is als doel verwoord dat “een nieuw evenwicht gevonden moet worden tussen ambitie, zekerheid en kosten”. Waarbij ambitie aangeeft wat we willen bereiken, zekerheid aangeeft in hoeverre we het willen behouden en kosten de prijs aangeeft die we willen betalen. En benoeming van de laatste component is zeker van belang. Uiteraard wensen we allemaal 70% van ons laatstverdiende loon als pensioen, gegarandeerd en met volledige prijsindexatie na ingang. Maar we moeten dan ook bereid zijn de kosten hiervoor, zeg 50% van ons salaris, in te leggen. Of dit dan het nieuwe evenwicht wordt valt sterk te betwijfelen.

En wat is het nieuwe evenwicht geworden? Hoe is het uitgepakt op basis van de gepubliceerde plannen? Het klinkt raar, maar eigenlijk is er niets verschoven in het evenwicht. De premie onder de Wtp is doorgaans dezelfde premie als onder het FTK. Niet vreemd gegeven het feit dat we al lang collectief DC-regelingen hadden. De zekerheid lijkt in eerste instantie afgenomen, maar een tweede blik spreekt dit tegen. Met afgenomen beleggingsrisico in de uitkeringsfase en een solidariteits- of risicodelingsreserve erbij is de uitkering nog behoorlijk zeker, vergelijkbaar met het FTK. Tja, en als twee van de drie componenten gelijk blijven, blijft de laatste component (ambitie) in een gesloten systeem per definitie ook gelijk. Behalve voor optimisten natuurlijk die denken onder het nieuwe stelsel veel meer rendement te gaan halen. Ze zijn er zeker, maar ik hoor hier zelf niet bij. De collectieve beleggingsmix gaat niet zoveel wijzigen bij de meeste pensioenfondsen en hiermee het collectieve rendement ook niet.

Was de hele Wtp-operatie dan voor niets, als het evenwicht niet is verschoven? Naar mijn oordeel zeker niet. Het is namelijk onder de Wtp beter te begrijpen dat er überhaupt een evenwicht is. Door inzicht in het persoonlijk pensioenvermogen wordt duidelijk dat pensioen met beleggen en risico samenhangt, dat er niet oneindig hoge uitkeringen uit het kapitaal geput kunnen worden. Dat er een relatie is tussen behaald beleggingsrendement en pensioenverhogingen. Huidige mythes van onbegrensde toeslagmogelijkheden en volledige zekerheid kunnen worden uitgebannen. Voor hen die het willen horen natuurlijk. En en-passant is ook niet functionele herverdeling doorsneesystematiek uitgebannen onder de Wtp, wat het stelsel meer transparanter en persoonlijker maakt, ook nog een Wtp-doel.

Dus eigenlijk is ons doel behaald. Maar ja, een pensioensysteem wordt doorgaans afgerekend op de pensioenresultaten en niet op transparantie en techniek. Deze resultaten zullen voor veel pensioenfondsdeelnemers dan ook gaan uitwijzen of de transitie geslaagd is of niet. In ieder geval zal de Mercer Global Pension Index vermoedelijk het goud weer aan Nederland blijven geven, ook met de Wtp invulling. Maar teleurstelling zal blijven bij hen die in mythes willen blijven geloven, zij zullen hun doel ook met de Wtp niet bereiken.

Door: Pavel der Kinderen 

In de Staatscourant is in februari het besluit gepubliceerd over de vaststelling van het model voor het Transitie-UPO 2025. Op pensioenmodellen.nl is het model van het TUPO gepubliceerd.

Pensioenfondsen zijn verplicht om jaarlijks een Uniform Pensioenoverzicht (UPO) te verstrekken, dus ook in het jaar na de overgang. In dat jaar is een pensioenfonds ook verplicht om de tweede berekening te verstrekken.

Om informatie overload te beperken is een model ontwikkeld voor een overzicht dat het UPO en de tweede berekening combineert. Deze variant wordt Transitie-UPO (TUPO) genoemd.

Het gebruik van het TUPO is een keuze van het pensioenfonds. Kiest het pensioenfonds derhalve voor het gebruiken van het TUPO, dan moet het pensioenfonds gebruikmaken van het TUPO-model.

Het TUPO-model bevat voorbeeldteksten. Dit betekent dat pensioenfondsen de teksten kunnen aanpassen of aanvullen. 

Door: Pavel der Kinderen

Regeringscommissaris transitie pensioenen Fieke van der Lecq gaf haar tweede reguliere advies aan minister Van Hijum (SZW).

De verantwoordelijkheid van de Regeringscommissaris is om een onafhankelijke oordeel te geven over de voortgang met het oog op de uiteindelijke transitiedatum (1 januari 2028, nog te bevestigen), knelpunten te identificeren en mogelijke oplossingen voor te stellen.

De conclusie van dit tweede reguliere advies is dat zij geen reden ziet om de einddatum van de transitie verder uit te stellen. 

Zij concludeert voorts dat de transitie over het algemeen goed verloopt. Het is wel duidelijk dat de druk merkbaar toeneemt. Verschillende pensioenfondsen verwachten hun transitie medio 2025 te realiseren. Een groot aantal pensioenfondsen volgt begin 2026. Hun implementatieplannen worden in 2025 beoordeeld.

Daarnaast bereiden steeds meer werkgevers met een verzekerde regeling zich voor op de vernieuwing van de uitvoeringsovereenkomsten. Dit alles maakt 2025 een belangrijk jaar in de transitie.

De Regeringscommissaris spreekt zich ook uit over het lerend vermogen in de pensioensector. Leren van elkaar is bij verzekeraars en premiepensioeninstellingen minder gebruikelijk dan bij pensioenfondsen. De reden hiervoor is dat dit vanuit concurrentieoogpunt lastig is.

Door: Pavel der Kinderen

Op 1 januari 2021 is de Wet bedrag ineens, RVU en verlofsparen in werking getreden. We hebben u in eerdere edities van deze nieuwsbrief al nader geïnformeerd over deze wet.

De eerste maatregel in deze wet is de verplichting van de pensioenuitvoerder om mee te werken aan een verzoek tot gedeeltelijke afkoop van het ouderdomspensioen (maximaal 10%). De wet is gewijzigd bij het wetsvoorstel Wet herziening bedrag ineens dat op 1 juli 2022 bij de Tweede Kamer is ingediend. 

Op 8 oktober 2024 heeft de Tweede Kamer ingestemd met het wetsvoorstel. Wij hebben u geïnformeerd dat de datum van inwerkingtreding op zijn vroegst 1 juli 2025 zou zijn. Een definitief besluit over de datum van inwerkingtreding moet nog worden genomen. Bovendien moet de Eerste Kamer zich nog over het wetsvoorstel buigen. 

In antwoord op vragen van de Eerste Kamer geeft minister Van Hijum aan dat uitstel tot 1 juli 2026 het meest realistisch is. Het is belangrijk dat uitvoerders en (gewezen) deelnemers zich goed kunnen voorbereiden op de mogelijkheid van een eenmalige uitkering. Het kabinet besteedt ook aandacht aan de overgang naar het nieuwe pensioenstelsel, die een groot beslag legt op de beschikbare tijd van pensioenuitvoerders.

De regering onderzoekt momenteel of uitstel wenselijk is en zo ja, tot welke datum. Uitstel heeft budgettaire gevolgen en leidt tot een derving van belastinginkomsten (circa 25 miljoen euro per jaar).

Door: Pavel der Kinderen

Een pensioenfonds wordt door de rechter veroordeeld om pensioen uit te keren aan een oud-werknemer, ook al komt die werknemer niet voor in de administratie van het pensioenfonds. Het pensioenfonds kan niet bewijzen dat de werkgever was vrijgesteld van deelname. 

In deze zaak claimde een man pensioen over de periode dat hij werkte voor een werkgever in de meubelindustrie. Dat was in de jaren zestig en begin jaren zeventig.

De werkgever viel onder de verplichtstelling voor de sector. Het pensioenfonds erkent dit, maar volgens het pensioenfonds was het bedrijf vrijgesteld van deelname omdat het een eigen pensioenregeling had. 

De rechter verwerpt de redenering van het pensioenfonds omdat het niet kan aantonen dat de werkgever inderdaad vrijstelling heeft gekregen. Bovendien heeft een collega van de werknemer wel rechten opgebouwd bij het pensioenfonds. Het pensioenfonds stelde ook dat de vrijstelling van heel lang geleden dateert en dat het daarom niet verwonderlijk is dat de vastlegging ervan niet meer te traceren is. De rechter verwerpt ook dit argument. Volgens de rechtbank is het de taak van het pensioenfonds om aan te tonen dat er vrijstelling is verleend en aangevraagd.

Volgens de rechtbank heeft het bestuur van een pensioenfonds een wettelijke taak en daarbij hoort het voeren van een behoorlijke administratie. De rechtbank veroordeelt het pensioenfonds derhalve om pensioen uit te keren aan de oud-werknemer vanaf 2010 (het jaar waarin hij met pensioen ging).

Onze collega’s van Cardano hebben de scenariostudie 2025-2027 Met Argusogen Bekijken gepubliceerd.

Dit jaar staat Argus centraal – de wachter met honderd ogen, die niets ontgaat. Als wachter over de toekomst helpt hij ons met wat essentieel is in scenariodenken: vooruitkijken, risico’s herkennen en strategische wendbaarheid vergroten.

Anticipeer op ingrijpende veranderingen en herken nieuwe kansen en risico’s in een snel veranderende wereld. De scenario studie 2025-2027 Met Argusogen Bekijken ondersteunt (pensioen)professionals bij het voeren van een robuust beleggingsbeleid.

We leven in een wereld waarin licht ontvlambare grootheden het tegen elkaar opnemen en geopolitieke spanningen de status quo vormen. De nieuwe scenariostudie beschrijft vier uiteenlopende extreme economische scenario’s voor de komende jaren. Door hiermee rekening te houden kunnen pensioenfondsen de risico’s beheersen die zij niet willen of kunnen dragen, bijvoorbeeld in aanloop naar het nieuwe pensioencontract.

De scenariostudie 2025-2027 Met Argusogen Bekijken omvat:

·       Vier verrassende scenario’s

·       Inzichten om strategische keuzes beter af te wegen

·       Een frisse blik op risico’s én kansen

Cardano’s scenariostudie 2025-2027 Met Argusogen Bekijken helpt bij het behoedzaam manoeuvreren in een snel veranderende wereld, zodat u een robuust beleggingsbeleid kunt blijven voeren. U kunt de scenariostudie hier aanvragen.